Empowerment ....

We have been reading and discussing a lot about 'WoMen Empowerment', what to wear, what not to wear, how to work, categories of work etc etc etc. This list continues. Probably this lockdown and epidemic have made people sit down, think, react, again think and respond.
This lockdown brought varied work areas including 'Work from and Work for Home'. And then came photos, videos of men cooking and great compliments on same. And that made me think, sit down, think and pen down. Earlier days, there was clear cut demarcation of work and tasks assigned. Men used to work outside and earn the money. Women used to manage household things managing finances. Days changed, years changed and women started earning money. But her earlier responsibilities continued. Men is still thought to be tired doing office work, and taking calls, but Women isn't. Probably because she is born multitasker. And that's why when I got pregnant, I always thought "I shall have a multitasker daughter". But I delivered a Baby Boy. But now after reading all these things, I am fortunate enough to have a son. Because I won't now demarcate types of toys, colours, games.
I will buy a kitchen set for my boy when he will be 2. And he will learn to play "भातुकली" inturn will understand kitchen, utensils, cooking and will play with it. He will try to multitask while playing, and won't say "I am tired". He will play with cars, learn science projects, read books. He will do art and craft. He will play in Doll house as well and try to keep his doll house clean. Will flaunt pink and blues as well (PS : And will play whatever he wants without forcing). These games were meant to be for girls so that she remembers all these things when she grows. She will learn and implement. But in this sense I am sure, I am blessed to have him in my life. So that he will be WoMen and there would be no empowerment required to be done in future. After driving for office or working, he will do the household things without telling or requesting, respect food (when he himself cooks), and offer tea/coffee to his better half, parents without telling. When such demarcation won't exist there would be no space left for empowerment.
©Rucha Bhide

ऊब....

 आई बाबा, बहीण, शाळा, मित्र मैत्रिणी....मग कॉलेज लाईफ सुरू होतं. एक एक टप्पा पार करत करत पुढे जाणं छान चालू असतं. मग नोकरी सुरू होते, आत्मविश्वास आणि स्वाभिमान अधिक बळावतो. मग चर्चा सुरू होते लग्नाची. आपला जोडीदार आपल्या आयुष्यात येतो. त्याचं घर , माणसं आपली होऊन जातात. आणि मग चाहूल लागते नवीन जीवाची. 

अख्खं घर आनंदून जातं. आई बाबा होणार ही कल्पना मेंदूत उतरत असते. पण बहुदा घुसलेली नसते. 

ह्या सगळ्या मध्ये होणारे आई बाबा, मावशी, अत्या, आजोबा ह्यांचा आनंद वेगळा असतो. बहुदा भविष्याची स्वप्न सुद्धा बघायला सुरुवात झालेली असते. पण ह्या सगळ्यात शांत असते ती एकच व्यक्ती "आजी". तिचाही आनंद गगनात मावत नसतो. पण तरी हे character (नाटकातील एक पात्र असं वाचावे) शांत असतं. होणाऱ्या बाळाच्या बाबाची आई आणि होणाऱ्या बाळाच्या आईची आई दोन्ही आज्याच. दोघींचं प्रेम ही तसच. पण बाळाच्या आईच्या आईचा विषय थोडा वेगळा असतो, कारण तिच्या जीवात आणिक एक इवलासा जीव वाढत असतो. 

ह्या वर्षीची तर बातच वेगळी. लॉकडाऊन हा तर त्या नऊ महिन्यांचा एक भाग जणू. पण तरी ह्या गोष्टीचा बलंतपणावर कुठलाही परिणाम होऊ नये म्हणून तयारी सुरूच असते, मुलीला चौथा पाचवा लागला कीच. मग ओवा, शेपा, वेखंड, वावडिंग, डिंका पासून सुरू होणारी गाडी, झबली, तोपडी, दुपटी, लंगोट पासून ते खोल्या अवरणे, शाली चादरी स्वच्छ करणे, सामान भरणे आणि इत्यादी. घरातली मोठ्ठी आजी, वाहिनी, मैत्रिणी अशा जाणकारांना फोन सुरू होतात, चर्चा होतात. आणि तयारी जमेल तशी सुरू होते. 

पण तेवढ्यात ह्या वर्षी कोरोना ने अधिकच एक तुरा चढवला. दुकाने बंद, विकत काही आणायची मनात हुरहूर, रांगेत उभराहून सामान आणणे अशा सगळ्या घटना ह्या वर्षी घडल्या. माणूस बाळंतपणाच्या आधीच घरातली सगळी कामं करून अर्धा झालेला. 

पण तरी कमी काही पडायला नको हे एकच मनात पक्कं. मग सासरी असेल तर पूर्वी एखादी लहान बहीण म्हणजेच आत्या हे पात्र नाटकात प्रवेश करत. आणि माहेरी असते ती मावशी. चौघड्या असतात, ओढण्या असतात, अशातून दुपटी तयार होतात. पण पूर्वी आजी साडी नेसणारी होती आता ड्रेस घालणारी आहे. मग त्या मऊ कॉटोन चे ड्रेस छा वापर होतो आणि मऊ दुपटी तयार होतात. बाळाला मऊ मऊ कपडे हवेत हीच भावना मनात ठेऊन तयारी होते, बॅग भरली जाते. 

आई बाबा, मावशी , मावश्या इतर सगळे ह्यांना बाळाचं कौतुक अस्तच पण धावणारी असते ती आजीच. तिला बाळ सुंदर दिसतेय की कुरूप ह्याचं घेणं देणं नसतं, तिला असते ती फक्त काळजी. त्याची तब्येत, तिच्या मुलीची / सुनेची तब्येत, सर्दी, खोकला, पोट सगळं नीट राहणं एवढंच विश्व. कारण आजी हे पात्रच असं असतं. उद्या कोनिकाहीही म्हणू देत, माझं बाळ नीट राहायला हवं एवढीच त्या मागील धारणा. तिला आपली नात अथवा नातू पुढे काय शिकेल, कुठे जाईल हे चित्र जणू आत्ता दिसतच नसतं, तिला फक्त काळजी असते ती आत्ताची आणि प्रत्येक स्पर्शात असते ती ऊब आणि माया. ते म्हणतात ते चुकीचं नाही "आजोबांनी खेळायच आणि आजीने भरवायच". 

ह्या सगळ्यात त्या नवीन नुकत्याच झालेल्या आईला स्वतःच्या आई बद्दल कौतुक आणि आदर वाटतोच पण आजीची अधिक आठवण येऊन डोळे पणावून जातात. 

कारण अजूनही तिच्याकडे ती मऊ चौघडी, मऊ ओढणी असते जी तिला ऊब देऊन जाते, जी महागड्या पांघरुणात तिला भावत नाही. कारण त्या मध्ये प्रेम, माया, आणि ऊब नसते.